Geen route hetzelfde bij thuiszorg in Rotterdam-Zuid
Over Rotterdam-Zuid bestaan veel vooroordelen. Onterecht vinden de verpleegkundigen van Lelie zorggroep die in dit stadsdeel werkzaam zijn. De diversiteit aan culturen, zorgvragen en personen maakt hun werk juist extra uitdagend. Op pad met verpleegkundige Annemieke Smit.
Op het aanrecht staat een blikje groenten. In alle vroegte heeft deze cliënt het klaargezet voor verpleegkundige Annemieke Smit. “Er komt vandaag niemand meer langs en ik heb zelf de kracht niet in mijn handen om het open te maken. Wil jij het doen?”, vraagt ze nadat ze fris gedoucht en aangekleed in haar woonkamer zit. Terwijl ze haar spullen bij elkaar pakt om te vertrekken, trekt Annemieke het blikje open. Een kleine moeite, waardoor mevrouw vanavond weer zelf kan koken.
Eenzaamheid is een van de problemen die Annemieke vaak tegenkomt in haar werk in de thuiszorg. Het is iets wat zij als verpleegkundige niet alleen kan oplossen. Want met een blikje groenten openen, los je de eenzaamheid niet op. “Contact met mantelzorgers is essentieel om de zorg gedaan te krijgen”, vertelt Annemieke. “Hoe kunnen we het samen zo organiseren dat iemand met de beschikbare zorg nog zo lang mogelijk veilig thuis kan wonen?” Het team moet daarvoor ook ethische afwegingen maken tussen wat wordt gevraagd en wat echt nodig is. “De een moet je wat minder geven dan wordt gevraagd en wat meer actief de omgeving bij de zorg betrekken. Bij een ander moet je juist iets meer geven, omdat het anders niet verantwoord is. Dat ‘spel’ goed spelen, vind ik een van de mooie dingen van mijn werk.”
Drieënhalf jaar geleden verruilde Annemieke het verpleeghuis voor de wijkverpleging. Tot grote tevredenheid van haar en haar cliënten. We lopen een ochtend met haar mee om een indruk te krijgen van een route in Rotterdam-Zuid. Team Rotterdam-Zuid van Lelie zorggroep bestaat uit zo’n tien collega’s en is een hecht team. Dagelijks zijn er vier tot vijf ochtendroutes. Sommige cliënten hebben dagelijks zorg nodig, anderen maar een keer per week. In totaal draagt het team zorg voor 85 cliënten. De zorgvragen lopen deze ochtend uiteen van helpen met douchen tot geven van medicatie. Bij elk bezoek blijkt dat niet alleen de zorginhoudelijke taken, maar ook de aanwezigheid van Annemieke het verschil maken. Bij deze mevrouw praat ze onder het douchen over haar vorig jaar overleden man, maar ook over familie die deze week nog op bezoek komt om samen een concert van André Rieu op televisie te kijken. Ze staat er niet alleen voor.
Warm onthaal
Dat geldt helemaal voor het echtpaar Wagner. Al zodra de deur van hun appartement opent, stroomt de warmte je tegemoet. ‘Welkom thuis’ hangt in grote letters bij het raam. Mevrouw (78) is twee weken geleden thuisgekomen na een hersenbloeding en meerdere tia’s en een lange revalidatie. Haar man (82) staat zijn mannetje als mantelzorger. Met een zwager die een etage hoger woont, betrokken buren en een hechte kerkelijke gemeenschap, ontvangt hij steun van alle kanten. Als hij even de deur uit moet voor een boodschap, houden de buren een oogje in het zeil. Kort voor mevrouw een hersenbloeding kreeg, was ze nog mantelzorger voor haar man. Gelukkig is hij weer hersteld. “Nu zijn de rollen omgedraaid. We gaan vaak samen met mijn zwager wandelen. Dan ondersteunen we haar samen en redden we het net.”
Terwijl Henk zijn verhaal doet, helpt Annemieke mevrouw met wassen en aankleden. Daarna helpt ze mevrouw met een slim apparaat om in haar stoel te komen. Het is de eerste keer dat zij op dit adres zorg verleent. “Ook dat maakt het werk leuk. Het is nooit hetzelfde. Elke situatie is verschillend en in elke situatie kan ik uitzoeken hoe ik het verschil kan maken. In dit geval zie je direct dat er een goed vangnet is. Dat was ook echt nodig om te zorgen dat Rita naar huis zou mogen. Fijn als het zo kan.”
Opstartproblemen
Op het volgende adres is het heel anders. Met een app krijgt Annemieke toegang tot de sleutelkluis die toegang geeft tot de eengezinswoning. Het is inmiddels tegen half 10, maar in de woning is het helemaal donker. Een fragiele stem vanuit de slaapkamer laat weten waar Annemieke heen moet. De cliënt ligt nog in bed. Annemieke helpt hem om te gaan zitten en start met medicatie. “Deze meneer heeft de ziekte van Parkinson en als gevolg daarvan opstartproblemen. We moeten hem in de ochtend echt stap voor stap helpen.” Met engelengeduld wacht Annemieke tot na drie pogingen de medicijnen zijn doorgeslikt, waarna ze de cliënt helpt wassen bij de wastafel. In de tweede slaapkamer op de bovenverdieping liggen allerhande verzorgingsmiddelen tussen prijzen van een sportief leven met tennis en schaatsen. De meest recente prijs stamt uit 2015, een Parkinson tennistoernooi. Als meneer gewassen en aangekleed is, gaat hij met de traplift naar beneden. Met de rollator schuifelt hij naar een stoel aan tafel. Een schaaltje op tafel met kerstkransjes én paaseieren (het is augustus) verraadt dat hij weinig bezoek krijgt. Annemieke meet zijn bloedsuiker en kijkt toe hoe hij zelf insuline spuit. “Het opstarten gaat moeizaam. Daarna kan meneer nog best veel zelf. Deze meneer is best eenzaam. Zijn kinderen komen weinig langs. Na het overlijden van zijn vrouw, merkte je echt dat hij steun zocht bij ons. Het is mooi om dat te kunnen bieden.”
Bij sommige cliënten is Annemieke zo weer weg. Even een steunkous aantrekken en weer door. Maar ook dan is er tijd voor een praatje over de vakantie en de haarkleur van zijn kleinkinderen.
De zorgmijder
De laatste cliënt deze ochtend is een heel ander verhaal. Hier komt zowel de thuiszorg als huishoudelijke hulp als de ambulante hulpverlening van Lelie zorggroep. De cliënt kampt met meerdere problemen waaronder verslaving. Het liefst zou hij helemaal geen zorg ontvangen. Dankzij de volharding van de medewerkers van Lelie zorggroep is uiteindelijk zijn vertrouwen gewonnen. “Het is altijd een verrassing als je aanbelt hoe het met hem zal gaan”, vertelt Annemieke. Ze belt aan en de deur gaat open. “Je moet me helpen”, zegt de cliënt terwijl hij in zijn rolstoel naar de woonkamer rijdt. “Ik moet naar het ziekenhuis en er moet iemand met me mee, maar ik heb niemand. Kun jij niet met me mee?” Annemieke legt vriendelijk uit dat begeleiding bij ziekenhuisbezoek niet wordt vergoed door de zorgverzekering. Ze bukt bij zijn bed dat in de woonkamer staat en neemt geduldig de opties door. Ondertussen begeleidt ze hem naar de douche waar hij zich grotendeels zelfstandig wast. “Je ziet er goed uit vandaag. Netjes geschoren, de boel een beetje opgeruimd. Gaat het goed met je?” “Het was er weer eens tijd voor”, bromt de man. “Ik heb verder de hele week op m’n nest gelegen.” Als hij weer op zijn bed ligt, gaat de telefoon. De man van de hulp bij huishouden is bereid als vrijwilliger mee te gaan naar het ziekenhuis. Duidelijk opgelucht legt hij de telefoon neer. Annemieke neemt afscheid en vertrekt.
In een stadsdeel als Rotterdam-Zuid kun je regelmatig zulke niet alledaagse casussen tegenkomen, vertelt ze. “Mensen met een verleden. Niet altijd makkelijk in de omgang. Maar ook daarin zie ik juist een uitdaging. Het kan zo’n verschil maken als we deze man wel de zorg en hulp kunnen geven die hij nodig heeft. Juist dit laatste zorgmoment maakte het voor mij een geslaagde ochtend. Dat hij naar me uitkeek om even zijn probleem te bespreken, maakt dat ik me gewaardeerd voel.”
Angst voor cliënten of onveilige situaties heeft Annemieke eigenlijk niet, zegt ze. Dat ze terug kan vallen op een hecht en professioneel team, is voor Annemieke en haar collega’s belangrijk. “We delen dezelfde christelijke waarden. Dat we een christelijke zorgorganisatie zijn is in een multiculturele omgeving een mooi uitgangspunt en leidt soms tot verrassende en fijne gesprekken.”
Annemieke is blij dat ze de kans gegrepen heeft om in de wijkverpleging in Rotterdam-Zuid aan de slag te gaan bij Lelie zorggroep. Dat haar werkgever haar hielp de opleiding tot verpleegkundige te volgen en nu opnieuw voor de opleiding wijkverpleegkundige speelt daarin mee. “Mijn opleidingskosten worden vergoed én er wordt rekening gehouden met mijn gezinssituatie. Ook dat is werken met waardering. Ik zit hier helemaal op mijn plek en als iemand nog een laatste zetje nodig heeft, nodig ik hem of haar van harte uit ook eens een ochtend met me mee te lopen.”
Vijf argumenten voor Annemiek om te werken bij Lelie zorggroep ‘op Zuid’
- Hecht en warm team
- Veel opleidingsmogelijkheden
- Samenwerken met andere disciplines
- Diversiteit aan cliënten in cultuur en zorgvragen
- Inzet van de laatste innovaties in de zorg